Dieta eliminacyjno-rotacyjna
ALERGIA POKARMOWA A NIETOLERANCJA POKARMOWA
Alergia pokarmowa to nieprawidłowa reakcja układu immunologicznego na określony składnik diety. Układ odpornościowy organizmu nie w pełni strawione białka pokarmowe przenikające przez barierę nabłonka jelita uznaje za szkodliwe, obce i próbuje z nimi walczyć wytwarzając przeciwko nim przeciwciała. Alergie pokarmowe często mylone są z nietolerancją pokarmową, która wynika najczęściej z braku enzymu trawiennego pozwalającego strawić i przyswoić określony składnik pokarmowy. Dzieje się tak na przykład podczas nietolerancji laktozy, kiedy organizm nie wytwarza laktazy - enzymu trawiącego cukier występujący w mleku. Nietolerancja może również dotyczyć glutenu, fruktozy, histaminy czy alkoholu. Osoby cierpiące na nietolerancję pokarmową często uskarżają się na bóle brzucha, wzdęcia oraz biegunki.
RODZAJE ALERGII POKARMOWYCH I ICH OBJAWY
Objawy związane z alergią pokarmową mogą pojawić się od razu po kontakcie z konkretnym alergenem i ten typ alergii określany jako alergia pokarmowa IgE zależna typu I, zwana również alergią wczesną. Objawy towarzyszące tej nadwrażliwości pokarmowej to najczęściej duszności, wysypka lub rumień. W związku z tym, że reakcja następuje bardzo szybko po spożyciu określonego składnika pokarmowego, osoba cierpiąca na ten typ alergii najczęściej bez trudu sama potrafi zdiagnozować przyczynę swych dolegliwości. Często jednak reakcja na określony alergen pojawia się po dłuższym czasie (po 24 a nawet po 96 godzinach), jest ona wówczas trudna do wykrycia bez specjalistycznych badań. Ten typ alergii określany jest jako alergia IgG zależna lub alergia utajona, opóźniona. Najczęstsze jej objawy to świąd, nudności, migreny, wzrost masy ciała w związku z zatrzymaniem wody w organizmie.
CO NAJCZĘŚCIEJ UCZULA?
Uczulać może wiele produktów spożywczych, ale również dodatków żywnościowych tj. konserwantów, wzmacniaczy smaku. Alergicy powinni więc unikać produktów wysoko przetworzonych, gotowych dań wyprodukowanych drogą przemysłową, nie powinni kupować żywności sprzedawanej luzem, na wagę, a szczególnie produktów garmażeryjnych. Pomimo tego, że lista składników uczulających może być długa, sprawcami alergii najczęściej są:
ZAPOBIEGANIE ALERGII POPRZEZ STOSOWANIE ODPOWIEDNIEJ DIETY
Podejrzewając, że przyczyną naszych przykrych dolegliwości oraz złego samopoczucia może być alergia utajona często decydujemy się na wykonanie któregoś z dostępnych na rynku testu. Po wykonaniu badań na alergie pokarmowe oraz otrzymaniu specjalistycznego wyniku pacjent eliminuje ze swojej dotychczasowej diety wszystkie te składniki, które wykazały wysoką lub średnią reakcję układu odpornościowego. Często zdarza się, że w związku z tym, że pacjent jest zmuszony do wyeliminowania z codziennego menu wielu składników pokarmowych, a dieta na którą jest "skazany" staje się monotonna, istnieje ryzyko, że składniki, które do tej pory nie wykazywały reakcji uczuleniowej mogą stać się potencjalnymi alergenami. Wynika to z faktu, że zaczynają częściej pojawiać się w naszym jadłospisie. Jedynym sposobem, by zaradzić takiej sytuacji jest wprowadzenie diety rotacyjnej polegającej na tym, że jeden i ten sam składnik pokarmowy, który jest dla nas neutralny, pojawia się w cyklu czterodniowym. Ułożenie takiej diety jest nie lada wyzwaniem. Często w takiej sytuacji o pomoc prosimy dietetyka, który jest w stanie nie tylko odpowiednio poukładać odpowiednie produkty w jadłospisie, ale również fachowo zbilansować dietę, by nie okazała się niedoborowa.
Osoby, które zmuszone są na przejście na tego typu dietę, nie wykazują w związku z tym specjalnie entuzjazmu. Często zadają pytanie: czy ja do końca życia będę już musiał/musiała jeść w ten sposób? czy nigdy już nie zjem moich ulubionych pomidorów, na które wykazano u mnie uczulenie? Odpowiadam: proszę się nie martwić, jeśli tylko uspokoimy i wyciszymy układ odpornościowy, podreperujemy stosując odpowiednie probiotyki naszą barierę jelitową, jest szansa, że produkty na które do tej pory byliśmy uczuleni mogą okazać się dla nas neutralne. Droga, by to osiągnąć, będzie długa, będzie wymagała od nas zaangażowania, dużej dyscypliny, ale jesteśmy w stanie być w pełni zdrowi. Pojawia się również inne pytanie: jak długo muszę stosować dietę eliminacyjno-rotacyjną? Odpowiadam: pierwszy etap stosowania tego typu diety to około 5-8 tygodni; jeśli byliśmy skrupulatni stosując przepisaną dietę, to wystarczy 5 tygodni. Po tym okresie przechodzimy do etapu tzw. prowokacji. Z naszej listy produktów zakazanych wybieramy w pierwszej kolejności ten, który wykazywał najniższy współczynnik alergizacji i poddajemy go testom. Pierwszego dnia testu sprawdzamy naszą masę ciała (pamiętajmy, że musimy być zdrowi) i tego dnia zjadamy produkt testowany w dużych ilościach, czyli jeśli są to pomidory, to np. rano zjadamy sałatkę pomidorową, w ramach drugiego śniadania wypijamy sok pomidorowy, na obiad pojawia się zupa pomidorowa, no i na kolację również zjadamy coś z dodatkiem pomidorów. W ten sposób prowokujemy nasz układ odpornościowy, sprawdzamy jego reakcję. Przez kolejne cztery dni dokonujemy pomiarów masy ciała (powrót do stanu zapalnego zawsze wiąże się z zatrzymaniem wody w organizmie, a wraz z nim wzrasta ogólna masa ciała) oraz obserwujemy, czy nie pojawiają się u nas takie objawy jak ból brzucha, ból głowy, czy wysypka. Jeśli pojawi się któryś z tych objawów, niestety znaczy to, że musimy dany produkt odstawić na najbliższy rok i ponowić prowokację, ale dopiero za 12 miesięcy. Jeśli nie zaobserwujemy żadnej reakcji, to wówczas możemy ten produkt wprowadzić do naszego jadłospisu. Po tym czasie możemy zacząć test kolejnego produktu z naszej listy. Jeśli skończymy testować produkty niedozwolone przechodzimy do etapu tzw. stabilizacji. Produkty, które wykazały reakcję układu odpornościowego eliminujemy na cały rok, natomiast te, które tej reakcji nie wykazały wprowadzamy do jadłospisu, ale stosujemy je jedynie raz w tygodniu, pozostałe zaś spożywamy cały czas w cyklu czterodniowym. Etap stabilizacji jest również tym czasem, w którym możemy zadbać o regenerację naszej flory jelitowej stosując celowaną probiotykoterapię. Takie działanie uszczelni barierę jelitową, której zaburzenia są głównym czynnikiem sprawczym alergii IgG-zależnej.
Przykładowa rotacja produktów spożywczych dla pacjenta uczulonego m.in. na jaja kurze, mleko krowie, produkty nabiałowe z mleka krowiego, banany, ananas, mięso indycze i kurczaka, grzyby, produkty glutenowe i migdały:
Alergia pokarmowa to nieprawidłowa reakcja układu immunologicznego na określony składnik diety. Układ odpornościowy organizmu nie w pełni strawione białka pokarmowe przenikające przez barierę nabłonka jelita uznaje za szkodliwe, obce i próbuje z nimi walczyć wytwarzając przeciwko nim przeciwciała. Alergie pokarmowe często mylone są z nietolerancją pokarmową, która wynika najczęściej z braku enzymu trawiennego pozwalającego strawić i przyswoić określony składnik pokarmowy. Dzieje się tak na przykład podczas nietolerancji laktozy, kiedy organizm nie wytwarza laktazy - enzymu trawiącego cukier występujący w mleku. Nietolerancja może również dotyczyć glutenu, fruktozy, histaminy czy alkoholu. Osoby cierpiące na nietolerancję pokarmową często uskarżają się na bóle brzucha, wzdęcia oraz biegunki.
RODZAJE ALERGII POKARMOWYCH I ICH OBJAWY
Objawy związane z alergią pokarmową mogą pojawić się od razu po kontakcie z konkretnym alergenem i ten typ alergii określany jako alergia pokarmowa IgE zależna typu I, zwana również alergią wczesną. Objawy towarzyszące tej nadwrażliwości pokarmowej to najczęściej duszności, wysypka lub rumień. W związku z tym, że reakcja następuje bardzo szybko po spożyciu określonego składnika pokarmowego, osoba cierpiąca na ten typ alergii najczęściej bez trudu sama potrafi zdiagnozować przyczynę swych dolegliwości. Często jednak reakcja na określony alergen pojawia się po dłuższym czasie (po 24 a nawet po 96 godzinach), jest ona wówczas trudna do wykrycia bez specjalistycznych badań. Ten typ alergii określany jest jako alergia IgG zależna lub alergia utajona, opóźniona. Najczęstsze jej objawy to świąd, nudności, migreny, wzrost masy ciała w związku z zatrzymaniem wody w organizmie.
CO NAJCZĘŚCIEJ UCZULA?
Uczulać może wiele produktów spożywczych, ale również dodatków żywnościowych tj. konserwantów, wzmacniaczy smaku. Alergicy powinni więc unikać produktów wysoko przetworzonych, gotowych dań wyprodukowanych drogą przemysłową, nie powinni kupować żywności sprzedawanej luzem, na wagę, a szczególnie produktów garmażeryjnych. Pomimo tego, że lista składników uczulających może być długa, sprawcami alergii najczęściej są:
- jajka - w tym przypadku należy wykluczyć z diety wszystkie produkty zawierające jajka pod każdą postacią (jajka na miękko, na twardo, omlet). Nie należy zastępować kurzych jaj kaczymi, gęsimi czy indyczymi. Jajka znajdują się w wielu przetworzonych produktach, takich jak dania gotowe na bazie mięsa czy ryb, desery (ciasta, torty, ciasteczka, lody), makarony jajeczne, zapiekanki, chleb tostowy, suchary i sosy. Poza tym do produkcji sera często wykorzystuje się lizozym, wyizolowany składnik białka kurzego; należy dokładnie zapoznawać się ze składem produktu na opakowaniu, wykluczając: jajka, białka i żółtka jaj, proteiny pochodzenia zwierzęcego, izolaty białkowe różnego pochodzenie, owoalbuminę, owotransferynę, owomucynę, owomukoid, lizozym (E1105), lecytynę z jaj (E322),
- mleko - w związku ze stwierdzoną alergią na mleko i produkty nabiałowe należy wyeliminować spożycie mleka krowiego, jak również produktów pozyskiwanych z tego mleka; nie spożywać produktów z niespodziewaną niekiedy zawartością mleka, takich jak chleb tostowy, bułki maślane, liczne wyroby cukiernicze, a także margaryny, do których często dodaje się produkty mleczne. Mleko można znaleźć również w rozmaitych daniach gotowych, zwłaszcza panierowanych, oraz niektórych wędlinach; należy czytać etykiety na opakowaniach produktów, sprawdzając, czy nie pojawia się tam laktoza, a także mleko, mleko w proszku, serwatka, maślanka, tłuszcz mleczny. Nawet wzmianka „tłuszcz pochodzenia zwierzęcego” może wskazywać na obecność mleka,
- zboża - w tym przypadku najczęściej pojawia się uczulenie na białko zawarte w pszenicy, życie, owsie lub jęczmieniu,
- orzechy - a zwłaszcza orzeszki ziemne - są tak silnym alergenem, że jeśli jesteśmy na nie uczuleni, to nawet ich śladowa ilość może wywołać ostrą reakcję. Na szczęście na opakowaniach żywności producenci umieszczają informację, czy w zakładzie się ich używa. Uczulać mogą również orzechy włoskie, pekan, nerkowce i migdały,
- niektóre owoce - zwłaszcza truskawki i owoce cytrusowe.
ZAPOBIEGANIE ALERGII POPRZEZ STOSOWANIE ODPOWIEDNIEJ DIETY
Podejrzewając, że przyczyną naszych przykrych dolegliwości oraz złego samopoczucia może być alergia utajona często decydujemy się na wykonanie któregoś z dostępnych na rynku testu. Po wykonaniu badań na alergie pokarmowe oraz otrzymaniu specjalistycznego wyniku pacjent eliminuje ze swojej dotychczasowej diety wszystkie te składniki, które wykazały wysoką lub średnią reakcję układu odpornościowego. Często zdarza się, że w związku z tym, że pacjent jest zmuszony do wyeliminowania z codziennego menu wielu składników pokarmowych, a dieta na którą jest "skazany" staje się monotonna, istnieje ryzyko, że składniki, które do tej pory nie wykazywały reakcji uczuleniowej mogą stać się potencjalnymi alergenami. Wynika to z faktu, że zaczynają częściej pojawiać się w naszym jadłospisie. Jedynym sposobem, by zaradzić takiej sytuacji jest wprowadzenie diety rotacyjnej polegającej na tym, że jeden i ten sam składnik pokarmowy, który jest dla nas neutralny, pojawia się w cyklu czterodniowym. Ułożenie takiej diety jest nie lada wyzwaniem. Często w takiej sytuacji o pomoc prosimy dietetyka, który jest w stanie nie tylko odpowiednio poukładać odpowiednie produkty w jadłospisie, ale również fachowo zbilansować dietę, by nie okazała się niedoborowa.
Osoby, które zmuszone są na przejście na tego typu dietę, nie wykazują w związku z tym specjalnie entuzjazmu. Często zadają pytanie: czy ja do końca życia będę już musiał/musiała jeść w ten sposób? czy nigdy już nie zjem moich ulubionych pomidorów, na które wykazano u mnie uczulenie? Odpowiadam: proszę się nie martwić, jeśli tylko uspokoimy i wyciszymy układ odpornościowy, podreperujemy stosując odpowiednie probiotyki naszą barierę jelitową, jest szansa, że produkty na które do tej pory byliśmy uczuleni mogą okazać się dla nas neutralne. Droga, by to osiągnąć, będzie długa, będzie wymagała od nas zaangażowania, dużej dyscypliny, ale jesteśmy w stanie być w pełni zdrowi. Pojawia się również inne pytanie: jak długo muszę stosować dietę eliminacyjno-rotacyjną? Odpowiadam: pierwszy etap stosowania tego typu diety to około 5-8 tygodni; jeśli byliśmy skrupulatni stosując przepisaną dietę, to wystarczy 5 tygodni. Po tym okresie przechodzimy do etapu tzw. prowokacji. Z naszej listy produktów zakazanych wybieramy w pierwszej kolejności ten, który wykazywał najniższy współczynnik alergizacji i poddajemy go testom. Pierwszego dnia testu sprawdzamy naszą masę ciała (pamiętajmy, że musimy być zdrowi) i tego dnia zjadamy produkt testowany w dużych ilościach, czyli jeśli są to pomidory, to np. rano zjadamy sałatkę pomidorową, w ramach drugiego śniadania wypijamy sok pomidorowy, na obiad pojawia się zupa pomidorowa, no i na kolację również zjadamy coś z dodatkiem pomidorów. W ten sposób prowokujemy nasz układ odpornościowy, sprawdzamy jego reakcję. Przez kolejne cztery dni dokonujemy pomiarów masy ciała (powrót do stanu zapalnego zawsze wiąże się z zatrzymaniem wody w organizmie, a wraz z nim wzrasta ogólna masa ciała) oraz obserwujemy, czy nie pojawiają się u nas takie objawy jak ból brzucha, ból głowy, czy wysypka. Jeśli pojawi się któryś z tych objawów, niestety znaczy to, że musimy dany produkt odstawić na najbliższy rok i ponowić prowokację, ale dopiero za 12 miesięcy. Jeśli nie zaobserwujemy żadnej reakcji, to wówczas możemy ten produkt wprowadzić do naszego jadłospisu. Po tym czasie możemy zacząć test kolejnego produktu z naszej listy. Jeśli skończymy testować produkty niedozwolone przechodzimy do etapu tzw. stabilizacji. Produkty, które wykazały reakcję układu odpornościowego eliminujemy na cały rok, natomiast te, które tej reakcji nie wykazały wprowadzamy do jadłospisu, ale stosujemy je jedynie raz w tygodniu, pozostałe zaś spożywamy cały czas w cyklu czterodniowym. Etap stabilizacji jest również tym czasem, w którym możemy zadbać o regenerację naszej flory jelitowej stosując celowaną probiotykoterapię. Takie działanie uszczelni barierę jelitową, której zaburzenia są głównym czynnikiem sprawczym alergii IgG-zależnej.
Przykładowa rotacja produktów spożywczych dla pacjenta uczulonego m.in. na jaja kurze, mleko krowie, produkty nabiałowe z mleka krowiego, banany, ananas, mięso indycze i kurczaka, grzyby, produkty glutenowe i migdały:
Poniżej natomiast znajdziecie przykładową 4-dniową dietę eliminacyjno-rotacyjną dla powyższej rotacji:
przykładowa_rotacja.pdf | |
File Size: | 234 kb |
File Type: |